برای شروع هر فعالیت اقتصادی گروهی به ابزارها و امکاناتی نیاز داریم. بخش مهمی از این ابزارها و امکانات، شامل امکانات مالی، فضای کار، امکان و هزینه برای تبلیغ و معرفی فعالیت و… است. اگر تمام این امکانات هم فراهم باشد اما از نظر توانایی‌های فنی و روانی آمادۀ شروع و ادامۀ فعالیت نباشیم، کاری از پیش نخواهد رفت. به مجموعۀ توانمندی‌های فردی برای رسیدن به وضعیت مطلوب در هر فعالیت جمعی، مهارت‌های سخت و نرم می‌گویند.
مهارت سخت چیست؟
مهارت‌های سخت Hard Skills به توانایی شما در انجام وظایف فنی و تخصصی گفته می‌شود؛ مثلاً اینکه در به کارگیری چه نرم‌افزارهایی مهارت دارید؟ چند نرم‌افزار مورد نیاز دانش خود را به صورت کاملاً تخصصی استفاده می‌کنید؟
مثلاً به عنوان یک نجار تجربی یا مهندس نرم‌افزار با تحصیلات دانشگاهی از چه ابزارهای قدیمی و جدیدی برای کارتان اطلاع دارید؟ می‌دانید چطور با آن‌ها کار کنید؟ در کدامیک تجربۀ بیشتری دارید؟
درواقع مهارت‌های سخت مجموعه‌ای از مهارت‌های اکتسابی، قابل تدریس، مربوط به دقت در جزئیات تخصصی و… است.
چرا باید به مهارت‌های سخت اهمیت بدهیم؟
یادگیری و بهبود مهارت‌های سخت باعث می‌شود برای فرصت‌های شغلی بیشتری آماده باشید. به هراندازه مهارت‌های بیشتری در زمینۀ کار خود بیاموزید، بیشتر نظر کارفرماها را به خود جلب می‌کنید.
با به‌روز نگه‌داشتن رزومۀ خود و اضافه‌کردن مهارت‌های جدید، می‌توانید موفقیت‌های شغلی بیشتری به دست آورید.
این روزها انبوهی از اطلاعات و آموزش‌های شغلی جدید از طریق یوتیوب و آموزش‌های لینکدین در دسترس است.
کسی که همیشه در حال یادگیری است و از امکان‌های بسیار آفلاین و آنلاین برای ارتقای دانش تخصصی استفاده می‌کند، احساس رضایت کاری بیشتری را تجربه می‌کند.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید در بهبود مهارت‌های سخت در نظر گرفت این است که باید به صورت کابردی و تجربی از آن‌ها استفاده کنید. دانشِ صرف و دریافت انبوهی از اطلاعات بدون استفاده از آن‌ها در کار و زندگی هیچ فایده‌ای نخواهد داشت.
مهارت نرم چیست؟
مهارت‌های نرم یا Soft Skills مهارت‌های فردی مربوط به شخصیت شما در تعامل با دیگران است. این مهارت‌ها در شیوۀ تربیت و نگرش شما به زندگی ریشه دارند؛ مهارتهایی مانند حل مسئله، توانایی هماهنگی در کار تیمی و…. برخلاف مهارت‌های سخت به راحتی دیده نمی‌شوند و نمی‌توان آن‌ها را به راحتی سنجید.
مهم‌ترین مهارت‌های نرم عبارت‌اند از: ارتباطات رهبری، کار تیمی، توانایی کارکردن تحت فشار، حل مسئله، انعطاف‌پذیری، خودانگیزشی، تصمیم‌گیری، مدیریت تعارض، مسئولیت‌پذیری، توانایی مذاکره و…
چرا باید به مهارت‌های نرم اهمیت بدهیم؟
اخیراً به مهارت‌های نرم توجه ویژه‌ای می‌شود؛ به‌ویژه در مصاحبه‌های شغلی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. چون تحقیقات و تجربه‌ها نشان داده است که در کنار مهارت‌های فنی، افراد باید توانایی تعامل با دیگران را داشته باشند. در صورتی که این توانایی‌های افراد تقویت نشود، موفقیت صددرصد به دست نمی‌آید.
روابط انسانی روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شوند. امروزه مدیران شرکت‌ها و مدیران منابع انسانی متوجه شده‌اند که پیشبرد کار بدون درنظرگرفتن مهارت‌های نرم افراد امکان‌پذیر نیست. در واقع بهترین متخصص‌ها هم اگر توانایی ایجاد تعامل با همکاران خود را نداشته باشند، نمی‌توانند در روند کارها تأثیر چندانی داشته باشند.
امروزه کار از حالت فنی صرف خارج شده است و فاکتورهای مهمی مانند برخورد درست و مناسب با افراد و مسائل بسیار مهم شده است. به همین دلیل در استخدام و ارتقای شغلی، این موارد به عنوان یک فاکتور مهم بررسی می‌شود. اخیراً تست‌هایی برای سنجش میزان مهارت‌های نرم افراد طراحی شده‌اند که واحدهای منابع انسانی شرکت‌ها از آن‌ها در استخدام و ارتقای شغلی استفاده می‌کنند.
نکتۀ قابل توجه دیگر، جایگاه شما در محل کار شماست. بسته به اینکه شما در چه جایگاه شغلی‌ای باشید، مهارت‌های نرم، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.
مهارت‌های نرم برای مدیران
در جایگاه مدیر، تقویت مهارت‌های نرم باعث می‌شود درک بهتری از وضعیت کاری و فکری کارکنان خود داشته باشید. مدیریت یک مجموعه یا پروژه بدون مهارت‌های نرم تقریباً امکان‌پذیر نیست.
اگر یک مدیر مهارت‌های نرم را در خود تقویت نکرده باشد، نمی‌تواند از کارمندانش تعامل و پیشرفت فردی و گروهی را انتظار داشته باشد؛ چون شناخت درستی از آن‌ها و راه‌های پیشرفت‌شان ندارد.
مدیری که مهارت‌های نرم بسیاری دارد، در میان کارمندان احترام و نفوذ بیشتری دارد.
مهارت‌های نرم برای کارمندان
کارمندانی که مهارت‌های نرم را در خود پرورش می‌دهند، بیشتر مورد اعتماد مدیران هستند. مدیران با خیال آسوده‌تر مدیریت پروژه‌ها و وظایف مختلف را بر عهدۀ آن‌ها می‌گذارند.
کارمندانی که به ارتقای مهارت نرم خود اهمیت می‌دهند، افراد مسئولیت‌پذیری هستند و ضرورت تعامل در محیط را به خوبی درک کرده‌اند.
آن‌ها با به‌کارگرفتن مهارت‌های نرم، مهارت‌های سخت را هم بهتر به کار می‌گیرند؛ فرصت‌های بیشتری در پیش رو دارند و بهترین شکل استفاده از فرصت‌ها را می‌دانند.
مهارت‌های سخت یا مهارت‌های نرم؟
طبیعتاً بدون مهارت‌های سخت فنی و تخصصی نمی‌توان هیچ کاری را شروع کرد و در آن به اعتبار و قدرت دست پیدا کرد.
اما بدون مهارت‌های نرم هم استفاده از این مهارت‌های سخت و گسترش آن‌ها بسیار مشکل است.
اگر این سؤال را از بخش‌های مختلف یک سازمان بپرسید، پاسخ‌های متفاوتی دریافت می‌کنید. مثلاً بخش‌های حقوقی و اداری و مالی شرکت‌ها بر داشتن مهارت‌های سخت تأکید می‌کنند. اما گروه تبلیغات یا روابط عمومی مهارت‌های نرم را در اولویت قرار می‌دهند.
بنابراین مشخص است که هر دوی این مهارت‌ها در کنار هم برای پیشرفت یک کسب و کار لازم است. همیشه بخشی از افراد یک گروه تفکر خلاقانه و ایده‌های جدید و پیشرو برای پیشرفت فنی کار دارند. از طرف دیگر افرادی هم هستند که در مدیریت و سازمان‌دهی و ایجاد ارتباط با مخاطب و شرکت‌ها و سازمان‌های دیگر مهارت دارند.
هر کدام از این گروه‌ها باید توانایی‌های طرف مقابل را در خود تقویت کند تا در یک تعامل سازنده به سمت پیشرفت حرکت کنند.
مدیرانی که مهارت‌های سخت و نرم را با هم در نظر می‌گیرند در تمرکزبخشیدن به همۀ این مهارت‌ها نقش مهمی دارند.
برای یک استارتاپ موفق به چه مهارتهایی نیاز داریم؟
شاید فکر کنید اولین چیزی که برای شروع یک کسب و کار به آن نیاز دارید پول و سرمایه است. این موضوع را نمی‌شود انکار کرد اما عوامل مهم‌تری وجود دارند که بدون آن‌ها شروع یک کسب و کار امکان‌پذیر نیست. و اگر کاری شروع شود بدون این عوامل به ادامۀ آن امیدی نیست.
در ادامه به بخشی از مهارت‌های نرم و سختی که در کنار هم برای شروع یک کسب و کار به آن‌ها نیاز دارید اشاره می‌کنیم.
شجاعت
رهبر هر حرکت در دنیای تجارت و کار باید توان رویاروشدن با چالش‌های جدید را داشته باشد؛ قدرت ریسک داشته باشد. با جرئت ریسک‌کردن، ابزارها و امکان‌های جدید را امتحان کند و از شکست نترسد. باید بتواند به سرمایه‌گذاری‌های جدید، رویکردهای بازاریابی جدید و شبکه سازی‌های جدید فکر کند و برای آن‌ها اقدام کند.
یکی از مهارت‌های سختی که برای شروع کسب و کار لازم است، تجزیه و تحلیل سود و هزینه است. اگر در کنار این مهارت سخت، مهارت نرم شجاعت را نداشته باشید، نمی‌توانید از آن به خوبی استفاده کنید.
هر قدر هم قدرت تجزیه و تحلیل داشته باشید، اگر شجاعت تصمیم‌گیری را نداشته باشید، چشم‌انداز شگفت‌انگیزی پیش رو نخواهید داشت.
بازاریابی
بازاریابی را می‌توان بهترین نقطۀ تلاقی مهارت‌های نرم و سخت دانست. بهترین بازاریابی برای یک کسب‌وکار مهارت‌های فنی به کاررفته در خدمات و تولیدات آن است اما بدون تقویت مهارت‌های ارتباطی و برندسازی شخصی و تجاری، تخصص و مهارت فنی به خوبی عرضه نخواهد شد.
در ادامه به چند نکتۀ مهم دربارۀ بازاریابی اشاره می‌کنیم که ترکیب مهارت‌های نرم و سخت را در آن‌ها به خوبی می‌توان دید.
- برندسازی شخصی و تجاری؛ با ارائۀ بهترین کیفیت و نشان‌دادن این کیفیت در تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم آفلاین و آنلاین
- اظهارنظر تخصصی و دقیق در فضاهای مختلف کاری آنلاین و آفلاین که بدون مهارت سخت تخصص قنی و مهارت نرم ارائۀ جالب توجه و جذاب امکان‌پذیر نیست.
- آموختن و به کار بردن بازاریابی دیجیتال که شامل یادگیری مهارت‌های سخت تخصصی در این حوزه و مهارت نرم فعالیت مفید و مؤثر در شبکه‌های اجتماعی است.
- درپیش‌گرفتن روش‌های جسورانه و جدید برای بازاریابی که هم نیاز به تخصص فنی در این زمینه دارد و هم شجاعت روبه‌رو شدن با چالش‌های تازه.
سواد مالی
سواد مالی هم یکی از ویژگی‌هایی است که به عنوان رهبر یک کسب و کار جدید باید به آن مسلط باشید. توانایی مهمی که از ترکیب مهارت‌های نرم و سخت به دست می‌آید.
باید بدانید که چه مقدار پول به صورت روزمره در کسب و کار شما در جریان است. باید بتوانید بین هزینه و درآمد تعادل ایجاد کنید.
مدیریت مالی هم مانند بازاریابی به یادگیری و به‌کارگیری مهارت‌های تخصصی و قدرت تصمیم‌گیری و اعمال تصمیم‌ها نیاز دارد.
برنامه‌ریزی و احتیاط در هزینه‌کردن و در شجاعت برای هزینه‌کردن و سرمایه‌گذاری‌های جدید در کنار هم معنا پیدا می‌کنند و باعث پیشرفت می‌شوند. ایجاد تعادل بین این دو به مهارت‌های سخت و نرم در کنار هم نیاز دارد.
آرامش
آرامش در کار از کجا می‌آید؟ از اطمینان به دانش فنی و توانایی مدیریت استرس. شروع هر کاری اضطراب‌های فراوانی را به همراه دارد. از اضطراب‌هایی که از دغدغه‌های مالی آغاز می‌شود و تا مدیریت روابط بین فردی مدیران و کارمندان گسترش پیدا می‌کند.
محیط‌های استارتاپی و کارآفرینی فضاهایی پرانرژی و امیدوارانه هستند. اما استرس‌های بسیاری هم در این فضاها وجود دارد. وقتی کارمندان از فضای کار خارج می‌شوند این استرس‌ها به ناامیدی تبدیل می‌شوند.
مدیریت این استرس و تبدیل آن به انرژی دوباره از مهارت‌های مهم یک کارآفرین واقعی است. مدیریت استرس بدون تقویت مهارت‌های سخت تخصصی و مهارت‌های نرم ارتباطی امکان‌پذیر نیست. یادگرفتن و به کار بستن مهارت‌های سخت و نرم همزمان برای ایجاد آرامش در محیط کار بسیار ضروری است. دیدن یک تصویر بزرگ از کار و آینده توانایی مهم یک مدیر است که می‌تواند مجموعه را به سمت پیشرفت ببرد.
با توضیحاتی که ارائه شد تا حدودی سعی کردیم نشان بدهیم که مهارت‌های نرم و سخت چقدر به هم پیوسته هستند. این مهارت‌ها در کنار هم پیشرفت را در پی دارند.
مهارت‌های سخت میزان توانایی هر فرد را در انجام هر کاری نشان می‌دهند. و مهارت‌های نرم میزان توانایی در ارائۀ دانش و به‌کارگیری آن در گروه است.
در واقع در پاسخ به این پرسش که کدام دسته از این مهارت‌ها مهم هستند باید گفت اهمیت این مهارت‌ها به نوع کار بستگی دارد.
در بعضی از کارها میزان توانایی در به‌کارگیری مهارت‌های سخت بسیار مهم است. به‌ویژه کارهای بسیار تخصصی که به دقت و تمرکز شخصی بر موضوع کار نیاز دارند. کسانی که در چنین مشاغلی فعالیت می‌کنند اغلب افرادی هستند که به‌تنهایی یا با یک گروه محدود بخش مهمی ار کار را پیش می‌برند. چون میزان تعامل در این موقعیت‌های کاری اهمیت کمتری دارد، مهارت‌های نرم هم در اولویت دوم قرار می‌گیرند.
از طرفی در موقعیت‌هایی مانند روابط عمومی یا مدیریت پروژه که میزان تعامل اهمیت ویژه‌ای دارد، مهارت‌های نرم اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. هماهنگ شدن با مدیران و کارمندان در رده‌های مختلف و پیش‌بردن چند خط موازیِ کاری به تقویت مهارت‌های نرم نیاز دارد.
بنابراین برای شروع یک کسب‌وکار باید صاحب ایده و اعضای گروه به مجموعه‌ای از مهارت‌های نرم و سخت به صورت همزمان مسلط باشند.